Een belangrijke voorwaarde voor succes, is het gezond omgaan met grenzen. Stel je geen grenzen? Dan loop je het risico om overbelast te raken of jezelf kwijt te raken. Schiet je door in het stellen van grenzen? Dan loop je het risico om muren op te werpen en het contact met de mensen om je heen te verliezen.
Grenzen: een lastige puzzel
Grenzen leggen, grenzen herkennen en grenzen respecteren is voor veel mensen een lastige puzzel. Door je bewust te worden van jouw grenzen, kan je leren beter hiermee om te gaan. Op deze kaart zijn drie situaties rondom grenzen getekend. De middelste is de ideale situatie.
Geen grenzen: contact met jezelf kwijt
Als je geen grenzen hebt, raak je het contact met jezelf kwijt. Je staat altijd voor je team klaar en wilt geen nee te zeggen. Omdat je te weinig tijd en aandacht aan jezelf besteedt, kan je slecht voor jezelf zorgen en kunnen er lichamelijke of geestelijke klachten ontstaan.
Muren: contact met anderen kwijt
Het tegenovergestelde van grenzeloos is muren. Muren trek je op als je op een vlak gekwetst bent en je vertrouwen in de ander weg is. Je verliest het contact met anderen waardoor je heel erg op jezelf komt te staan. Dat kan ongezond voor je zijn, want de mens is nou eenmaal van nature een sociaal wezen.
Grenzen in contact met jezelf én anderen
De middelste situatie op de kaart is de ideale situatie: je bent in contact met jezelf én met de wereld om je heen. In deze situatie heb je duidelijke grenzen, maar er zijn ook openingen. Dit maakt dat je heel effectief kunt leven. Je kunt je doelen nastreven, iets betekenen voor een ander en goede keuzes maken over waar je je tijd aan besteedt.
Hoe herken je of je ongezond omgaat met je grenzen?
Vaak is het lastig om te herkennen of je te weinig grenzen stelt of juist muren opwerpt. Je grens wordt niet ineens bereikt, het sluipt er langzaam in. Je slikt steeds vaker een paracetamol tegen hoofdpijn. Je werkt steeds vaker over. Of je bent steeds sneller geïrriteerd.
De signalen herkennen
Je lichaam geeft je duidelijke signalen als je niet goed omgaat met je grenzen. Je krijgt bijvoorbeeld hoofdpijn, voelt je moe of somber. Je slaapt slecht of hebt migraine. Er zijn ook subtielere signalen: een ‘knoop in je buik’, een hoge ademhaling of gespannen kaken. Je kunt ook moeite hebben om je te concentreren of vaker piekeren.
3 tips om jouw grenzen te herkennen:
- Hou een tijdje een logboek bij. Hierin kan je bijhouden welke signalen je die dag hebt herkent. Wanneer was je moe of reageerde je kortaf naar een medewerker? Grote kans dat je op dat moment je grenzen overschreden hebt.
- Neem micropauzes en ga na hoe je lijf voelt. Heb je je schouders opgetrokken? Heb je hoofdpijn? Is je hartslag verhoogd? Dan zijn dat signalen dat je je grens bent overgegaan.
- Vraag een collega of een coach om met je mee te kijken. Soms ziet een ander het beter als je een grens over gaat.
Vallen en opstaan
Ontdekken wat jouw grenzen zijn is een kwestie van vallen en opstaan. Soms weet of voel je direct dat er iets mis is met je grenzen. Soms besef je dat pas achteraf. Geef jezelf de ruimte om dit proces met vallen en opstaan aan te gaan. Zo zorg je dat je jouw kop niet in het zand steekt en doorgaat op de oude voet. Als je regelmatig stilstaat bij je grenzen, dan ontdek je de ze steeds makkelijker.
Wil je het nu echt anders aanpakken?
Wil je komend jaar gestructureerd aan de slag met jouw grenzen en persoonlijke effectiviteit? In de lente starten weer weer een jaartraject “Ik zei de gek.” In dit traject helpen we je de grip weer terug te krijgen. Om hem vervolgens nooit meer af te geven. Bekijk het programma Ik zei de gek.
Heeft deze blog je een stap verder geholpen?
Meld je aan voor de StapInspiratie-mail
Stap In verzorgt training, coaching en persoonlijke ontwikkeling, gericht op blijvende gedragsverandering. Al lang voor Stap In wisten we: alles begint bij ik. Waar sta ik voor? Wat wil ik? Wie ben ik? Je komt pas tot ontwikkeling als je weet wat je wilt, jezelf durft te zijn en daarnaar handelt. Bekijk ons aanbod.
