Een gesprek voeren, praten en luisteren, het lijkt zo simpel. Maar op een goede manier een gesprek voeren is een kunst, die niet iedereen zich eigen is. Dat gaat niet vanzelf. En helaas gaat het dan ook regelmatig mis, waardoor er gedoe ontstaat en mensen niet dichter bij elkaar komen.
In dit artikel delen we een eenvoudige techniek, die je zal helpen je gesprekken beter vorm te geven.
Een goed gesprek met de LSD techniek.
Met LSD: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen, heb je een techniek in handen die een wollig of ingewikkeld verhaal verandert in een duidelijk gesprek voor beide partijen. Door de eenvoudige stappen is de techniek gelukkig makkelijk onder de knie te krijgen. Hieronder leggen we de onderdelen stap voor stap uit.
De L van LSD: Luisteren
‘Als je praat, herhaal je alleen maar wat je weet. Als je luistert, zou je iets nieuws kunnen leren’,
Dalai Lama
Communicatie is tweerichtingsverkeer. Luisteren is de basis voor communicatie met de ander en dus net zo belangrijk als praten. Zonder eerst te luisteren en te begrijpen wat de ander bedoelt, is het erg moeilijk om iets zinnigs aan een gesprek toe te voegen. Probeer eerst te begrijpen, dan pas om begrepen te worden. Zolang de ander zich niet gehoord voelt, zal hij niet snel bereid zal zijn naar jou te luisteren.
Waarom is goed luisteren zo lastig?
Je denkt al te weten wat de ander gaat zeggen
Als die ene collega binnenloopt, zie je de bui misschien al hangen. Je denkt: daar heb je hem/ haar weer, ik weet wel wat hij komt zeggen. Je wacht eigenlijk tot de ander uitgesproken is zonder te luisteren. Invullen voor de ander doen we allemaal. Je kunt hier veel winnen met je eigen mentaliteit.
Je hebt in je hoofd het antwoord al klaar
Terwijl de ander praat, denk je na over wat je zelf moet gaan zeggen. Dat is niet zo gek. Je wilt geen ongemakkelijke stiltes laten vallen. Je hebt misschien het gevoel dat je het antwoord moet weten. En je hebt natuurlijk een doel met het gesprek en wilt het gesprek de juiste richting op sturen.
Met aandacht luisteren, begint met jouw mentaliteit
Luisteren is meer dan een trucje dat je aan kunt leren. Als je in staat bent om te luisteren naar wat de ander zegt, ben je in staat te begrijpen wat hij of zij echt bedoelt. Leef je in, in wat de ander precies bedoelt en hoor wat er achter het verhaal zit. Stel je open, stop met denken en heb alle aandacht voor de persoon die aan het woord is.
Zo geef je de ander de ruimte:
- Leef je in, voel aan, toon empathie.
- Probeer te begrijpen: kan je de ander volgen in zijn denkwijze?
- Wees oprecht nieuwsgierig en geïnteresseerd in de ander.
- Ga ervan uit dat je iets nieuws kunt leren van de ander of over de ander.
- Let op: begrijpen doe je met je hoofd. Inleven en aanvoelen doe je met je hart, gevoel of intuïtie. Dat zijn twee verschillende dingen.
- Als je beide kunt, dan ben je een krachtig luisteraar.
Luister met al je zintuigen
- Luister naar de woorden die gesproken worden.
- Let op de intonatie van de stem.
- Schenk aandacht aan de lichaamstaal.
Let op je eigen houding
Zo laat je merken dat je er met je volle aandacht bij bent:
- Hou je armen open.
- Zit naar voren gebogen.
- Maak oogcontact.
- Knik af en toe.
- Maak af en toe ‘hum hum’geluid.
- Maak eventueel aantekeningen.
De S van LSD: Samenvatten
Net zo belangrijk als luisteren, is samenvatten. Veel van ons doen dit al op een onbewuste manier waardoor het best natuurlijk aanvoelt om dit te doen.
Dit is waarom het goed is om samen te vatten:
- Door in je eigen woorden terug te geven wat een ander gezegd heeft, kun je controleren of je het begrepen hebt.
- Je laat de ander merken dat je echt geluisterd hebt.
- Je geeft iemand de kans om nog verder aan te vullen.
- Je zet alles in je hoofd keurig op een rijtje zodat je een keuze kunt maken naar waar je wilt doorvragen.
Door samen te vatten breng je structuur en overzicht in een gesprek.
Door vaak gebruik te maken van samenvatten tijdens een gesprek, zul je merken dat je gesprekken winnen aan overzicht en structuur. Het kost beide gesprekspartners minder mentale energie tijdens het gesprek omdat er sneller rust ontstaat.
Samenvatten doe je zo:
Maak de samenvatting niet te lang, een woord of een enkele zin is vaak genoeg. het gaat om de kern.
- Als ik het goed begrijp, dan bedoel je…
- Begrijp ik het goed dat….?
- Zeg je nu dat je….?
- Dus je wilt ……?
Hoe onthou je alles wat de ander zegt?
Dat doe je door gebruik te maken van een zogenoemde kapstok. Daar hang je de begrippen aan die je hebt gehoord tijdens het gesprek. De kapstok is een opsomming van de hoofdpunten in het gesprek. Een kapstok kun je onthouden of opschrijven. Deze onderwerpen diep je één voor één uit via doorvragen. Wanneer je klaar bent met een onderwerp ga je naar het volgende.
De D van LSD: Doorvragen
Vaak gaat er meer achter een verhaal schuil. Met doorvragen kun je tot de kern komen: wat iemand echt beweegt, wat hij echt wil en waarom het zo belangrijk voor hem is. Als je niet doorvraagt, blijft er veel informatie liggen die waardevol kan zijn voor jullie samenwerking.
Doorvragen kan spannend zijn
Zeker als je vermoedt emotie te raken bij de ander of jezelf. Als dit lastig is, maak dit dan bespreekbaar. Bespreek dat de ander mag aangeven wat hij wel of niet deelt. Bedenk je dat het beter is om een probleem vroegtijdig te tackelen, dan het te laten sluimeren. Het lastige gesprek is maar tijdelijk, het samen werken naar een oplossing zorgt ervoor dat dit vervelende gevoel snel verleden tijd is.
Goed doorvragen doe je zo:
Stel veel open vragen. Dit zijn zinnen die beginnen met wie, wat, waar en hoe. Je gesprekspartner voelt door deze vragen dat je hem begrijpt en je nodigt zo uit om zijn of haar eigen verhaal te vertellen. Door open vragen te stellen, vermijd je misverstanden en miscommunicatie. Het helpt je ook om niet voor de ander in te vullen.
Als je naar de afronding toe wilt, kan je meer gesloten vragen gaan stellen. Gesloten vragen zijn vragen die met ja of nee te beantwoorden zijn.
Vermijd vragen die beginnen met waarom
Probeer het gebruik van het woord waarom te vermijden. ‘Waarom’ kan oordelend overkomen waardoor je gesprekspartner zich minder open zal stellen. Waarom is bovendien goed te vervangen door woorden als wie, wat, waar en hoe. Let maar eens op het verschil tussen ‘Waarom wil je dit?’ en ‘Wat maakt dat je dit wil?’ of ‘Hoe komt het dat?’
Wanneer heb je genoeg doorgevraagd?
Wanneer je voldoende hebt doorgevraagd, is lastig te zeggen. Een vuistregel kan zijn om 5x een vraag over hetzelfde onderwerp te stellen. De gedachte hierachter is dat je na 5x een verdiepende vraag te hebben gesteld, het argument hebt uitgediept. Waarschijnlijk kan je het best op je intuïtie vertrouwen. Je zal, naarmate je vaker oefent, beter aanvoelen wanneer een onderwerp genoeg uitgediept is.
Nog een paar laatste tips voor een goed gesprek:
Vergeet jezelf niet
Een goed gesprek is tweerichtingsverkeer waar beide gesprekspartners gelijkwaardig met elkaar communiceren. Let er dus op dat je allebei aan bod komt en vergeet vooral niet te vertellen wat voor jou belangrijk is. Zeker als je van jezelf weet dat je bescheiden bent. Meer inzicht in het gedrag van jezelf en je teamleden? Lees dan verder over DISC.
Wees duidelijk
Al zijn je communicatieve vaardigheden nog zo goed, van een vaag verhaal is nog nooit iemand wijzer geworden. Wees dus duidelijk, en zo concreet mogelijk. Herhaal de afspraken die je gemaakt hebt en laat de ander dit bevestigen. Dit voorkomt vergissingen. Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. We helpen jou en je team graag om te bouwen aan een cultuur van vertrouwen waarin iedereen zich uit kan spreken.
Communiceren is oefenen
Communicatieve vaardigheden zijn goed te leren. LSD helpt je al een eind op weg. Belangrijk is dat je ze niet alleen leest, maar er mee aan de slag gaat. Door te oefenen, en zo af en toe een fout te maken, leer je het meest. Lastig om er aan te denken? Lees dan eens onze whitepaper die je helpt bij het stellen van doelen.
Gelukkig zijn er elke dag weer oefenmogelijkheden
Het enige wat je hoeft te doen is een gesprek aanknopen met iemand om Luisteren, Samenvatten en Doorvragen te oefenen. Begin klein en focus telkens op een van de onderdelen. Dit werkt vaak beter dan alles tegelijk te oefenen. Vind je dit lastig? Of heb je wat meer handvatten nodig voor je communicatie? Misschien is een kort coachingstraject een mooie aanvulling voor jou.
Meteen aan de slag met jouw persoonlijke leiderschap?
Download ons E-Book voor meer overzicht en minder stress. We sturen het gratis aan je op!
Heeft deze blog je een stap verder geholpen?
Meld je aan voor de StapInspiratie-mail
Meer blogs over leiderschap:
- De tijdmanagementmatrix doen wat echt belangrijk is
- De cirkel van invloed krijg meer grip op je leven
- E=KxA werk aan weerstand tegen verandering
Stap In verzorgt training, coaching en persoonlijke ontwikkeling, gericht op blijvende gedragsverandering. Al lang voor Stap In wisten we: alles begint bij ik. Waar sta ik voor? Wat wil ik? Wie ben ik? Je komt pas tot ontwikkeling als je weet wat je wilt, jezelf durft te zijn en daarnaar handelt. Bekijk ons aanbod.
